Polelo ka MaAfrikaner
Polelo ya Afrikaner ke eng
MaAfrikaner ke setšhaba sa setšo sa setlogo mo Afrika. Kontinente ye e bile legae la rena ka nywaga-kgolo e mmalwa. Ka lebaka le, re nyaka go šomela bokamoso bjo bo lokologilego, bjo bo bolokegilego le bjo bo atlegilego bakeng sa ditlogolo tša rena ntlheng ya borwa bja Afrika. Re nyaka go boledišana le go šoma le ditšhaba tše dingwe ka Afrika Borwa ka moya wa go hlokomelana le tlhomphano go hwetša ditharollo tša mathata a mantši ao a beago bokamoso bja rena bjo bo swanago kotsing. Re nyaka gape go tsenya letsogo tlhabollong ya leago le moruo wa Afrika.
Naga ya rena e na le nako ye e fetilego ye e raraganego. Go bile le dithulano tše kgolo magareng ga ditšhaba, gomme maAfrikaner a tšeela hloogong maitemogelo a bathobaso a nakong yeo e fetilego. Mathata a ka nageng bjale a re gapeletša gore re be le ponelopele ya bokamoso yeo e tiilego go feta kgopotšo ya nako yeo e fetilego. Nako le nako, re sa swanetše go lebelela morago moo re tšwago, eupša bakeng sa tšwelopele re ka kgona go thoma leeto leo le lego ka pele ge re ka lebelela pele ka ntle go tšhitišo ra leba bokamosong. Ga re a swanela go itumelela go fapana kudu ka dilo tše di fetilego moo re senyago bokamoso. Ka lebaka le, re swanetše go aga godimo ga mehlala ya dikamano tše botse le tirišano magareng ga dihlopha tše di fapanego tšeo di bilego gona nakong ye e fetilego.
Potšišo yeo e botšišwago ke gore naa maAfrikaner a hloka eng gore a kgone go phela ka bolokologi, polokego le ka katlego yeo e swarelelago, mmogo le ditšhaba tše dingwe ka Afrika Borwa, gomme ka go dira bjalo a tsenya letsogo go ya go ile bophelong bjo bobotse bja ditšhaba tše dingwe.
Karabo ye kopana go se ke gore re hloka setlwaedi, ke gore setšhaba se se tlwaelegilego seo ka sona re ka thušago go kgonthišiša bokamoso bjo bo atlegilego go yo mongwe le yo mongwe. Re ka rata go hlaloša ka boripana mabaka a rena a motheo a go hloma setšhaba se se tlwaelegilego.
Polelo ka MaAfrikaner
01.
MaAfrikaner ke setšhaba sa setšo sa setlogo sa Afrika
Ga se ra tla Afrika re le maAfrikaner. Mengwagakgolo ye e fetilego, borakgolokhukhu ba rena ba tlile mo go tšwa dinageng tša go fapafapana ka Yuropa, eupša ba fetogile maAfrikaner mo, nako ye telele pele ga ea Afrika Borwa ka hlongwa bjalo ka naga. Leleme le setšo sa rena ke tša setlogo sa Afrika. Re reile leina la rena, polelo ya rena le dihlongwa tše ntši tša rena ka Afrika. MaAfrikaner ke setšhaba sa setšo seo se itlhalosago – setšhaba – e sego fela sehlopha sa leleme goba sehlopha sa morafe. Re gatelela gore ka Seafrikanse re bile re na le tlemagano ka polelo ya rena ya go swana le bontši bja maAfrika Borwa a makhalathe (“ba mmala o mo sotho”), gammogo le palo ye e bonagalago ya batho go tšwa ditšhabeng tše dingwe tša Afrika Borwa. Re hlompha ditšhaba tše dingwe tša setšo sa Maafrikanse gomme re tla šomišana le gona re be re dutše re šomišana le tšona ditabeng ka moka tša maleba. Re tšwa setšong sa Bokriste sa Bodikela gomme re dumela go ditshepišo tša Modimo tša kholofelo ya bokamoso, kudu dinakong tša mathata. Kakanyo ya repabliki sa le e dutše e thekgwa ka maatla ke MaAfrikaner, ka ditiro, e ra gore re nyaka go itirela le go phethagatša diphetho tša rena ka noši mabapi le setšhaba sa rena.
02.
Re nyaka go dula mo le go tsenya letsogo bophelong bjo bobotse bja naga le batho ba yona ka moka
Re kgodišegile gore re na le bokamoso mo. Ka lebaka le, re nyaka go thuša go hlola maemo a gore maAfrikaner a phele le go atlega ka tsela yeo e swarelelago. Se se tla re kgontšha gape go tsenya letsogo sa go ya go ile bophelong bjo bobotse bja ditšhaba tše dingwe. Re katanela gape go boloka ditswalano le maAfrikaner a lego dinageng tše dingwe le go ba hlohleletša go dula ba kgatha tema ditšhabeng tša Afrika Borwa. Re nyamišwa ke gore ba bangwe ba maAfrikaner ba ile ba swanelwa ke go huduga kgahlanong le thato ya bona ka ge ba be ba se sa bona bokamoso mo.
03.
Tirišano e matlafatša tokologo, polokego le katlego ya mang le mang
Re dumela gore go na le dilo tše dintši tšeo di momaganyago badudi ba naga go feta tšeo di re aroganyago. Le ge e se ka mehla moo re bago le dipono tšeo di swanago, re na le dikgahlegelo tša motheo tša go swana le naga ye e šomago botse le setšhaba seo se phetšego gabotse seo go sona yo mongwe le yo mongwe a nago le sebaka sa go aga bokamoso bjo bokaone. Ka lehlakoreng le lengwe, re ikemišeditše go aga setšhaba sa MaAfrikaner seo se swaraganego, gomme ka lehlakoreng le lengwe re ikemišeditše go aga ditswalano le ditšhaba ka moka tša Afrika Borwa go thuša go fihlelela bophelo bjo bo atlegilego go bohle.
MaAfrikaner ke setšhaba seo se rulagantšwego ga botse gomme a rata go ba le sekgoba le monyetla wa go tsenya letsogo go rarolla mathata ao Afrika Borwa e katana le ona gabjale. Re dumela gore tirišano magareng ga ditšhaba, go e na le ngangišano ya dipolotiki, ke tharollo ye e tla agago dikamano tše botse tša merafe.
04.
Re agela go dula mo
Setšhaba sa setšo se phela ka dihlongwa tšeo se di hlokago bakeng sa go phologa ga sona le tšeo ka tšona setšo sa sona se fetišetšwago melokong ye e latelago. Ke ka fao re agago mananeokgoparara a setšo, mafelo a bodulo, mafelo a ruthetšego le magae, le dihlongwa tšeo di tlago re kgontšha go dula ka Afrika Borwa. Maikemišetšo a “lapa le la setšo” ga se go ikgetholla, eupša ka nnete ke go dira gore go kgonege go atlega le go phela mmogo le ba bangwe ka borwa bja Afrika.
05.
Tokologo ya setšo ke seemo sa tokologo ya temokrasi
Ge re se na tokologo ya setšo, re tla laolwa ke bontši bja batho karolong e nngwe le e nngwe ya maphelo a rena. Se se šoma gaešita le ditabeng tša motheo kudu tšeo di kgomago go phologa ga rena. Go bušwa ke bontši bja batho ditshenyagalelong tša dihlopha tše dinyenyane ga botse ke kgatako ya molaotheo wa temokrasi. Tokologo ya temokrasi e ka fihlelelwa fela ge tokologo ya setšo e kgonthišišwa bjalo ka seemo sa pele sa bohlokwa sa go phologa ga rena.
Ka nako e tee, tokologo ya setšo ke seemo sa pele sa gore leleme la gabo rena, Seafrikanse, le tšwetše pele le go phela bjalo ka leleme leo le šomago ka botlalo.
Go elwa hloko ga tokologo ya setšo ka mokgwa wa ditokelo le dikgoba tše di amanago le setšo ke maemo a go ipshina ka go lekana ga ditokelo tša rena tša motho ka o tee ka o tee. Ka ntle le kelohloko ye bjalo, ditokelo tša motho ka o tee ka o tee tša bontši bja palo ya batho di fediša ditokelo tša motho ka o tee ka o tee tša dihlopha tše nnyane tša setšo goba tša setšhaba.
Dihlongwa tša rena tša setšo, go swana le dikolo, diyunibesithi, mekgatlo ya bašomi le tše dingwe tše bjalo, di hlola mafelo ao e lego magae a setšhaba go rena. Maitemogelong a rena,
dikgoba tše di ka fase ga tlhaselo ya ka mehla ya dipolotiki gomme di bewa kotsing ke molao le dipholisi. Ka lebaka le, re rata go netefatša gore rena, ka boipušo bja setšo bja ka gare le ka go ba le seabe mmušong, re tla kgona go ipshina ka tokologo ya setšo ya temokrasi ya go ya go ile. Ge re kgona go tšea karolo ka tokologo bophelong bja rena bja setšo ka dihlongwa tša rena, go bonolo go rena go fihlelela ditšhaba tše dingwe, ka tsela ye re tšwetša pele tirišano.
06.
Re kgolwa gore ditšhaba ka moka ke tša boleng bja lekana
Re kgolwa gore boleng bjo bo lekanago bja ditšhaba ka moka ke motheo wa go tšea karolo ga rena ka moka ka nneteng e kgolo. Re ipona re lekana le ba bangwe, gomme re se ka godimo goba ka fase ga ditšhaba tše dingwe. Re swanelwa ke ditokelo, dikgoba le bokgoni bjo bo swanago le bjoo ditšhaba tše dingwe tša setšo di di thabelago, tšeo di akaretšago lefelo/mafelo a setšo. Nyakego ye e tlwaelegile. Molao wa boditšhabatšhaba le Molaotheo wa Afrika Borwa le tšona di dira kabo ya se.
Re thekga magato a go tšwetša pele menyetla ya go lekana go bohle, eupša re gana go tšwetšwa pele ga melao ya semorafe yeo e nyenyefatšago maAfrikaner go ba badudi ba maemo a bobedi, yeo e ldirago gore badudi ba se lekane. E gatelela bokgoni bja maAfrikaner ao a nago le kgwebo gomme e ba kgaphela ka thoko sebaka sa go tsenya letsogo go phagamišeng le tlhabollong ya naga le batho ba yona ka moka. Mabakeng a mantši, go dirišwa gampe ga magato a a semorafe go kowafaditše sekthara ya mmušo le dikgwebo tša mmušo gomme gwa ba gwa kgothaletša bomenetša. Go fedišwa ga magato a go tla thuša go lokolla diporiki tšeo di šitišago kgolo ya moruo gomme go tla tsenya letsogo go hola setšhaba ka kakaretšo. Molao wa semorafe wo o gobatšago phesente ye nnyane ge e bapetšwa ya bafsa ba maAfrikaner ga o dire phapano go bontši bjo bogolo bja bafsa ba bathobaso. Pušo ya semorafe ga e sepelelane le temokrasi ya molaotheo, mmušo wo o šomago le moruo wo o golago.
07.
Dilo tše di fetilego ga se tša swanela go senya bokamoso bja rena ka moka
Go thwe setšhaba se sengwe le se sengwe se itšea bjalo ka bogare bja lefase gomme se ngwala histori ya sona bjalo ka kanegelo ya bogareng ya lefase. Se se šoma gape le go dikakanyo tša histori tšeo di fapafapanego tšeo ditšhaba tša Afrika Borwa di di swerego, e lego selo seo se ka re aroganyago kudu. Re elahloko nako ye e fetilego ye e raraganego le bohwa bja thulano ya nako ye e fetilego tšeo ka karolong tše dingwe di sa dutšego di tšwelapele. Re nyamišwa gape ke gore mehlala ya tlhohleletšo ya tšhomišanommogo magareng ga ditšhaba tša Afrika Borwa nakong ye e fetilego e lebetšwe lehono. Lega go le bjalo, dikarogano tša nakong e fetilego ga di a swanela go tšwetšwa pele ka tsela yeo di senyago bokamoso bja rena ka moka. Ka fao, re swanetše go aga godimo ga mehlala ya histori ya tšhomišano magareng ga ditšhaba, go e na le gore re hlwe re ganeletše dithulanong tša nakong ye e fetilego.
Re ka se fetoše tša nakong ye e fetilego, eupša re ka šoma mmogo go rarolla mathata ao re lebanego le ona lehono. Bana ba rena ba ka se bewe molato ka seo se diregilego pele ba belegwa, mola baetapele ba mmušo ba sa ikarabele ka seo ba se dirago lehono.
08.
Molaotheo o amogela kganyogo ya naga
Go swana le setšhabeng se sengwe le se sengwe, ga gona kwano ya ka gare ye e tletšego mabapi le seo setšhaba sa rena se se hlokago gore se atlege. Le ge go le bjalo, go gola ga temokrasi ya rena go netefatša gore ga go hlokege
go ganetša seo o fapanago le sona. Palo e kgolo ya maAfrikaner e thekga kgopolo ya temokrasi ya go ikemela ga setšo sa maAfrikaner ka Afrika Borwa. Gape go na le sehlopha se segolo seo se se nago le tumelo – go ya ka setšo sa repaboliki – sa gore tokologo ya setšo ye e se nago naga ga e na selo. Le ge e le gore ba maemo a godimo bao ba bušago, mmogo le Molaotheo ba šetše di lemoga kganyogo ye, bonneteng, phethagatšo ya yona e dirwa gore e be thata kudu. Ke ka fao go nyakegago tharollo ya dipolotiki go rarolla se. Mafelo a setšo a kgethegilego ao a nago le motheo wa thutafase, go nyakile go swana le mafelo a setšo a ditšhaba tše dingwe ka nageng, a ka bopa karolo ya tharollo.
Molaotheo o hlola sekgoba sa se ka kabo yeo o e dirago bakeng sa dibopego tše di fapafapanego tša go ikemela gwa ka gare. Ga go na sehlopha se senyenyane sa setšhaba seo se nago le maemo a godimo a go tswalela mojako wa molaotheo wa go ikemela mo gogolo, ka gobane ka go dira bjalo se tla ipea boemong bja sa ruri bja go ithekga ka bontši.
09.
Momagano ka gare ga phapano
Poelano le go aga setšhaba ga di swanela go nyenyefatšwa gomme tša tsenywa ka gare ga dikgopolo tšeo di renago goba go tsenywa ga palo ya batho ka gare ga babantši. Histori e bontšha gore mokgwa wo bjalo o hlohleletša tsošološo ya setšo sa karologano. Re dumela gore go amogela phapano le sebaka ke tsela e kaone ya go tšwetša pele momagano ya setšhaba yeo e theilwego godimo ga kamogelo ya phapano. Ga re thekge kgopolo ya gore poelano e itheyile godimo ga kamogelo ya pholisi ya bontši , ka gobane nyakego ye bjalo e tla ba yeo e sego ya temokrasi gomme e tla senya tekatekano le seriti sa botho sa batho.
10.
Go tšea karolo go tšeeng diphetho tša maleba tša mmušo
Ka se sebaka MaAfrikaner a kgaphetšwe ka ntle go dihlongwa tša go tšea karolo ga setšhaba le setšo, bjalo ka dihlongwa tše di amogetšwego tša ditšhaba tša setšo. Go swanetše go hlolwe mekgwa yeo ka yona maAfrikaner a ka kgathago tema maemong a bosetšhaba mabapi le ditaba tšeo di amago setšhaba sa rena le naga.
11.
Matlafatšo ya moruo
Go bohlokwa gore bodiidi, tlhokego ya mešomo, bosenyi le dipharela tše dingwe tša leago tšeo di senyago naga di rarollwe ka potlako. MaAfrikaNER a rata go tsenya letsogo go maatlafatšo ya moruo ya batho ka moka ba ba diilago. MaAfrikaner a dumela gore dithuto tša lehono di ka ithutwa go tšwa historing ya go phagamišwa ga moruo le setšo sa MaAfrikaner nakong ye e fetilego le ya bjale.
12.
Tumelelano ya Setšo
Ka lebaka la maemo a rena bjalo ka ge re le ka bonnyaneng go ya go ile, MaAfrikaner a kgaphetšwe ka ntle ka setemokrasi mmušong le gona ga ba kgone go fihlelela mmušo. Ga gona mekgwa ya go boledišana le mmušo yeo re nago le yona ka ntle le ka dikgorotsheko, boraditaba le thulano ya setšhaba. Se se hlola thulano le go senyega ga dikamano. Tumelelano ya setšo e ka hlola mekgwa ya poledišano le kgokagano le mmušo go rarolla dipharela ka bonako, go kgonagatša ditumelelano gare ga dithulano tše bjalo le go bušetša le go aga tshepo. Tumelelano ye bjalo e swanetše, bjalo ka nyakego ya fasefase, go tiišetša ditokelo tša setšo tše di lego gona le dikgoba tšeo di abilwego ka Molaotheong le ke molao wa boditšhabatšhaba. Ditleleimi tša maAfrikaner le go gatelela ga rena ditokelo le dikgahlego
ga ya swanela go lebelelwa e le noši goba bjalo ka tshwaro yeo e kgethegilego. Dikgoba tšeo di abilwego ke Molaotheo, gammogo le ditumelelano tša boditšhabatšhaba tšeo di hlomilwego tšeo di abelago ditšhaba ditokelo tša setšo le go bea ditlamo go dinaga, di sepelelana le rena. Se se akaretša tokelo ya setšhaba sa setšo ya go phela; tokelo ya dihlongwa tšeo batho ba setšhaba sa setšo ba ka phelago go tšona le ka tšona le moo phetišetšo ya setšo e ka diregago; tokelo ya tlhabollo ya mafelo a setšo; le go lokollwa dipeakanyetšong tša semorafe tše di sa lokago tšeo di ka šitišago go phegelela dilo tše tše di swanetšego.
Re kgolwa gore ka se re tšweleditše dintlha tše bohlokwa go rena, gammogo le seo se nyakegago go kgonthišiša gore rea dula ra aga naga ya rena. Ka go realo re tiišeditše tshepagalo ya rena bjalo ka maAfrika Borwa.